Bạn bị đau ở vùng trước hai tai? Đau tăng lên khi há ngậm miệng, ăn nhai hoặc thậm chí là cử động nhỏ để giao tiếp hằng ngày, điều đó khiến bạn vừa đau lại vừa không thể há miệng. Ngoài những đợt đau tấn công, bạn còn có thể kèm theo tiếng kêu khớp khi há ngậm miệng. Đó là những dấu hiệu cho thấy bạn có khả năng cao bị mắc các bệnh lý về rối loạn khớp thái dương hàm (78.2% (1)). Căn bệnh này thực sự gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Không những thế, đây là một bệnh lý khó chẩn đoán và khó điều trị nếu không có chuyên khoa sâu, chính vì vậy, bệnh nhân bị đau nhưng thường không biết mình cần đi đâu để khám, tư vấn và điều trị.
1. VẬY BỆNH LÝ KHỚP THÁI DƯƠNG HÀM LÀ GÌ?
Bệnh lý khớp thái dương hàm (danh pháp quốc tế là Temporomandibular Disorders , gọi tắt là TMDs) là nhóm các rối loạn của hệ thống nhai, bao gồm các rối loạn về cơ: đau cơ tại chỗ, đau cơ lan tỏa, đau cơ chuyển tiếp, rối loạn khớp: trật đĩa khớp, viêm khớp, thoái hóa khớp và rối loạn của các mô liên quan: chèn ép mô sau đĩa…
2. NGUYÊN NHÂN GÂY RA TMDs LÀ GÌ?
Nguyên nhân cũng như sinh lý bệnh học của TMDs hiện nay vẫn còn tranh cãi. Nguyên nhân của TMDs thường được chấp nhận rộng rãi nhất là mô hình sinh học, tâm lý, xã hội.
3. TMDs ĐƯỢC CHUẨN ĐOÁN NHƯ THẾ NÀO?
Chẩn đoán các bệnh lý rối loạn khớp TDH gây nhiều đau đầu cho cả nha sĩ và bệnh nhân. Bởi nếu không tìm ra nguyên nhân chính xác thì rất khó để giải quyết được vấn đề, chính vì thế điều trị được đưa ra rất tốn kém và không đạt hiệu quả.
Có rất nhiều bệnh có thể gây ra triệu chứng tương tự như TMDs như các bệnh của răng, bệnh lý tuyến nước bọt mang tai, các bệnh đường tai mũi họng, các bệnh đau đầu tiên phát, đau dây thần kinh. Vì vậy, việc chẩn đoán phân biệt trở nên rất quan trọng.
Bác sĩ sẽ hỏi bệnh sử, đặc điểm cơn đau, các bệnh lý toàn thân nếu có. Thăm khám lâm sàng bao gồm các kiểm tra về cơ, khớp, các tiếng kêu khi bạn há ngậm miệng, đồng thời kiểm tra biên độ và đường đi há ngậm. Các kiểm tra cơ, khớp, tình trạng cắn khớp với những công cụ hỗ trợ chuyên sâu như CTCB, MRI, lồi cầu đồ, T-scan, EMG cũng có thể được chỉ định để hỗ trợ chẩn đoán và điều trị.
Trong những trường hợp nghi ngờ liên quan đến các mặt bệnh khác, bệnh nhân sẽ được chuyển khám những chuyên khoa có liên quan như miễn dịch, tai mũi họng, thần kinh để phối hợp chẩn đoán.
4. GIẢI PHÁP ĐIỀU TRỊ?
Có nhiều lựa chọn điều trị cho TMDs. Có hai nhóm phương pháp là các điều trị bảo tồn và phẫu thuật.
– Điều trị bảo tồn:
- Dùng thuốc: Thông thường các thuốc giảm đau, chống viêm NSAIDs, thuốc chống trầm cảm, chống động kinh ở liều thấp hoặc các thuốc giãn cơ sẽ được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
- Khí cụ đeo miệng: Máng nhai là lựa chọn ưu tiên trong các trường hợp đau khớp thái dương hàm giúp giảm áp lực lên khớp, giảm đau, bảo vệ khớp khỏi tác hại của nghiến răng và giúp thư giãn cơ.
- Các phương pháp vật lý trị liệu bao gồm giảm đau bằng kích thích điện (TENS), châm cứu, siêu âm, laser năng lượng thấp, hồng ngoại, massage, chườm ấm, chườm lạnh.
- Các điều trị nắn chỉnh răng, mài chỉnh khớp cắn nhằm cân bằng lực cắn, giúp điều chỉnh và ổn định lực tác động lên khớp.
– Điều trị phẫu thuật như bơm rửa nội khớp, nội soi khớp, mổ mở được chỉ định tùy trường hợp, nhất là trong những trường hợp khi liệu pháp điều trị bảo tồn thất bại.
5. PHÒNG NGỪA
– Duy trì một lối sống lành mạnh
– Tránh những thói quen có thể gây căng thẳng cho khớp thái dương hàm: chống cằm, cắn hạt cứng, sai tư thế ngồi làm việc, khi ngủ.
– Điều trị các vấn đề răng kịp thời và thăm nha sĩ định kỳ.
Cùng đội ngũ bác sĩ với nhiều năm kinh nghiệm chuyên sâu trong việc thăm khám, chẩn đoán, lên kế hoạch điều trị các vấn đề rối loạn khớp Thái dương hàm, Nha khoa Như Ngọc là cơ sở khám chữa bệnh uy tín để đồng hành cùng bạn để giải quyết căn bệnh này.
Tài liệu tham khảo.
- Franco-Micheloni AL, Fernandes G, Gonçalves DA, Camparis CM. Temporomandibular disorders among Brazilian adolescents: reliability and validity of a screening questionnaire. J Appl Oral Sci. 2014;22(4):314-22.
- Leeuw R, Klasser I, Gary D.. Orofacial pain: guidelines for assessment, diagnosis and management. 7th ed. Hanover Park IL: Quintessence Publishing Co; 2023. https://www.quintessence-publishing.com/usa/en/product/orofacial-pain_1
Ths.Bs Phùng Thị Thu Hằng
